Omgaan met een trauma. Hoe doe je dat?

Na ingrijpende gebeurtenissen herstellen mensen het beste door contacten met familie, collega’s, vrienden of lotgenoten.

Hoe traumatisch de belevenis ook kan zijn: Verwerking gaat vaak goed als er erkenning is en sociale steun is. Bijna altijd leiden deze twee zaken tot herstel. Mensen beschikken namelijk over een enorme veerkracht.

Als er na een bepaalde periode nog geen herstel opgetreden is, kun je praten met een therapeut. Deze kan helpen om aan te geven wat normaal is in verwerking en door welke processen je gaat. Ook kan de therapeut je helpen om zaken in perspectief te plaatsen. Je hoeft echt niet direct naar een arts of naar een psychiater. Het hebben van enige zelfkennis is wel belangrijk hierbij. Dat betekent dat je je grenzen kent en weet wanneer je hulp of ondersteuning nodig hebt.

In onze hersenen zit een veiligheidsscanner de amygdala. Die maakt bij trauma’s of andere heftige gebeurtenissen in hele korte tijd stresshormonen aan, die je lichaam en geest paraat maken om te overleven.

Ook nadat de acute bedreiging of schok verdwenen is, blijft de amygdala doordraaien. Wel op een lager pitje, maar wel zodanig dat je bijvoorbeeld heel alert blijft in situaties waarin je je eigenlijk zou kunnen en willen ontspannen.

In stresssituaties wordt je linker hersenhelft extra geprikkeld. Daar zetelen eigenschappen als controle, analyse en focus. Dat helpt je om te gaan met de situatie en dempt de rol van je (emotionele) rechter hersenhelft. Wanneer het rustiger wordt, komen je emoties er weer bij en begint het verwerken. Wat hierbij belangrijk is, is dat je je verhaal kan vertellen en de gevoelens die je erbij had opnieuw te beleven.

Als iemand zegt “ Ik wil het er niet meer over hebben”, dan is hij nog niet bezig met de verwerking.

Normale reacties op stress zijn o.a. misselijkheid, zweten, huilen en trillen. Soms is er een uitgestelde reacties omdat men er ‘nog niet bij kan komen’ en het eerst allemaal op een rijtje moet krijgen. Het ongeloof en de verbijstering blijven nog een tijdje. Normaliter herstelt dit vanzelf en komen beelden en flarden van de gebeurtenis spontaan naar boven. Dat noemen we het bewust en onbewust herbeleven. Het herbeleven kan ook heel plotseling ontstaan door een zogenaamde trigger. Een trigger kan zijn een geur, een kleur of een aanraking. En wat je zeker moet onthouden:

…dit zijn normale reacties op een abnormale gebeurtenis.

Voor omstanders is hulp bieden niet altijd makkelijk. Uit gene of eigen ongemakkelijkheid vermijden mensen soms een gesprek. Meestal is gemeende interesse of een arm om iemands schouder juist heel welkom, ook al laat iemand dat niet merken. We vullen de reactie vaak al voor de ander in.

Natuurlijk kun je altijd vragen: ‘hoe gaat het met je?’ , of drink samen een kop koffie en neem even de tijd. En niet alleen is de eerste week, maar ook later. Oprecht geïnteresseerd zijn wordt vaak heel erg gewaardeerd, daar hoef je geen professional voor te zijn.