‘Een aanraking zegt meer dan 1000 woorden’

16 oktober 2014
door Alice Zeilinga-Gerritsen

Wat veel mensen niet weten is dat aanraken een eerste levensbehoefte is, net als eten en drinken. En er rust tegenwoordig een taboe op; we zijn (te) voorzichtig geworden met het aanraken van anderen. Is het misschien riskant geworden om zomaar iemand aan te raken?

Volgens veel ingevoerde en geldende integriteit- en gedragcodes, kan het kan je je carrière kosten en een smet werpen op je reputatie. Alles staat en valt kennelijk met de uitleg/motivatie omtrent de aanraking. Niet onze eigen uitleg, maar die van derden… Dat maakt het kennelijk eng en riskant.

In de (geestelijke-) gezondheidszorg bestaan er strenge regels: patiënten raak je alleen aan indien dit strikt noodzakelijk is. Een dokter mag wel lichamelijk onderzoek doen, maar geen aai of een knuffel geven. Ook psychotherapeuten geven keurig een hand, maar weinigen een omarming of een zoen.

Alleen intimi kunnen we ‘zonder gevaar’ aanraken. In onze angst om de verkeerde signalen uit te zenden, dreigen we daarom een heel belangrijk instrument te verliezen. Aanraken houdt ons geestelijk en lichamelijk gezond.

Hoe belangrijk de tastzin is, blijkt al uit het feit dat de huid het eerste zintuig is dat zich ontwikkelt bij een foetus. Al in de baarmoeder zijn we in staat om via onze huid te voelen. En als we oud en grijs zijn, is de huid het zintuig dat het langst blijft functioneren; het zicht en het gehoor gaan veel eerder achteruit. De huid is verreweg onze grootste ontvanger van verschillende signalen van buitenaf: kou, warmte, pijn, druk en tast.

Daarnaast is de huid het grootste orgaan dat we hebben. Het is ons primaire communicatiemiddel en onze belangrijkste beschermer. Miljoenen zenuwcellen reageren op aanrakingen en zenden die signalen naar de hersenen, daar wordt ‘besloten’ of de aanraking aanleiding is om allerlei hormonale reacties teweeg te brengen…of niet. Het hangt dus van de emotionele lading af of onze hormonen in beweging komen.

Met andere woorden: de kus van een vage kennis komt heel anders binnen dan een kus van je partner, goede vriend of iemand waar je verliefd op bent. Als de aanraking als prettig wordt ervaren komen er hormonen vrij zoals endorfine (het gelukshormoon) en oxytocine (het verbindingshormoon).

Endorfine zorgt dat we ons prettig voelen, maar het stimuleert ook ons immuunsysteem, de spijsvertering en de stofwisseling. Mensen die regelmatig lichamelijk contact hebben, hebben een lagere bloeddruk dan mensen die dat niet hebben. Een extra dosis aanraking zorgt zo dus voor een sneller ziekteherstel en minder stress. Daarmee bedoel ik niet de incidentele aanrakingen -al zullen die zeker bijdragen-, maar meer een structurele aanraking.

In onze jeugd wordt, via aanraking, onze ‘gevoelsmatige basis’ gelegd: ‘Ik mag er zijn, ik ben goed, ik doe ertoe’. Deze basis is sterk verbonden met de lessen die we hebben geleerd op het gebied van het aanraken van onze ouders, opvoeders, docenten en andere mensen die een belangrijke rol hebben gespeeld in onze ontwikkeling. Als deze basis goed is gelegd, kun je in je latere leven gemakkelijker intermenselijk contact maken en houden.

In welke mate zijn we in staat om werkelijk onze eigen behoeften en verlangens te voelen en ons daarin kenbaar te maken en dat in de ontmoeting met een ander te brengen?

Vaak lukt dit nog wel als we plezier met elkaar maken, maar durven we de ander ook te vragen om troost als we verdrietig zijn, of de ander met volle energie aan te spreken als we boos zijn? Aanraking zorgt ervoor dat we letterlijk ‘voeling’ houden met elkaar. Het vasthouden van elkaars handen helpt bij het praten over moeilijke onderwerpen, waardoor je sneller de emotionele en mentale verbindingen weer herstelt. Hoe bewaken we onze grenzen? Hoe dichtbij mag de ander echt komen als we het even niet meer weten of als we ons alleen voelen? Lossen we onze problemen zelf wel op, of durven we uit te reiken naar een ander in al onze raakbaarheid? Mogen we er zijn met alles wat er is?

Wie raak jij aan 
en door wie word jij echt aangeraakt?

 

‘Pay it Forward’
Geschreven op 26 april 2013
door: Xavier Zeilinga

Vier jaar geleden ging het roer om…

Tot dat moment was ik hoofdzakelijk bezig met hard werken vanuit het oogpunt, kwaliteit leveren en mijn positie verbeteren. Al die uren werken; meer kennis en aanzien verwerven… en waarom eigenlijk? Voor wie deed ik dat? En met welk doel?

Men zegt wel eens dat niets voor niets gebeurt. Wel, het overkwam mij ook en niets te vroeg. Inzicht en de durf mezelf oprechte vragen te stellen. En… ik was niet meer ‘bang’ voor de antwoorden maar keek naar ze uit.

Welke keuzes heb ik gemaakt en waarom. Ben ik er eigenlijk wel zo blij mee? Haal ik echte voldoening uit wat ik doe? En voor het eerst was het antwoord een onomwonden ‘nee’. Geen zaken voor mezelf goedpraten, mooier maken of afzwakken. Gewoon ‘nee’.

En wat was dat een opluchting! Ineens voelde ik me vrij…
Een vrijheid die ik voorheen niet kende. Heerlijk en het mooiste van al, mijn creativiteit kwam weer terug. Ik mocht eindelijk gaan doen wat ik werkelijk wilde…en werd daar goed in.

Nu jaren later besef ik hoe fijn het is om te mogen en kunnen doen wat ik leuk vind. De intrinsieke motivatie zorgt ervoor dat het, wat het ook is, lukt en dat ik er goed in word. Noem het spirituele rijkdom of gewoonweg ‘rust in de kop’.

Het zorgt er bij mij in ieder geval voor dat ik tijd en ruimte heb en effectiever ben. Het gaat niet meer om de vorm, maar om de inhoud en de beleving. Mijn beloning is niet uitsluitend geldelijk, maar veel meer één van een oprechte voldoening. En hoe opmerkelijk ook, het is me commercieel gezien nog nooit zo voor de wind gegaan.

De les die ik hier voor mezelf uit getrokken heb is nu vast wel duidelijk, maar hoe houd ik het vast… En weer kwam ik tot een inzicht. Eerst door een film en later door een kennis en collega die de exacte woorden gebruikte; Pay it Forward. De gelijknamige film is m.i. een aanrader en de achterliggende gedachte ronduit briljant!

Beteken iets voor een ander daar waar hij/zij struikelt, in ruil daarvoor zal hij of zij datzelfde doen voor iemand anders. De sleutel is dat het ‘waardevol’ moet zijn voor de ontvanger.

Aan persoonlijke begeleiding, coaching of psychosociale hulpverlening is binnen werkomgevingen steeds meer behoefte en dit is tegenwoordig breder geaccepteerd.

Dat is op zich mooi, maar wat nu als je geen werk meer hebt en misschien wel de eindjes aan elkaar moet knopen om in je levensonderhoud te voorzien… Deze mensen mogen niet van hulp verstoken blijven.

Er zijn allerlei, commerciële en niet commerciële initiatieven om deze doelgroep te ondersteunen… Prachtig! Hierin zou Pay it Forward prima passen!

Persoonlijk kan ik zeggen dat het fantastisch is iemand te mogen ondersteunen die door een moeilijke fase in het leven gaat. Het feit dat dit niet betaald kan worden is zeker niet leidend!

Mijn tijd en kwaliteiten voor jou… En de jouwe voor iemand die het nodig heeft. Idealisme of rijkdom, zegt u het maar…

 

’50-ers hebben een imagoprobleem.’
Geschreven op 23 augustus 2012
door: Alice en Xavier Zeilinga

In veel culturen is ouderdom iets waar vol verwachting naar uitgekeken wordt. Het is de tijd waarin mensen vereerd en gewaardeerd worden om hun wijsheid en levenservaring.

In onze cultuur is oud worden een probleem.
Wij leven in een actiegerichte wereld waarin het lijkt dat snel leven, snel praten en grote prestaties leveren het enige is dat telt.

Grijze haren zijn wel sexy, maar dan wel alleen aan de slapen en naar het voorbeeld van George Cloony. Jong blijven is het devies… en de schoonheidsbranche en privéklinieken varen er wel bij. Een ooglidcorrectie, tummy tuck, borstvergroting/verkleining, liposuctie, haarinplant of laser ontharing, maar in ieder geval een kleurspoelinkje.

Is er dan nog plaats voor iemand wiens lichaam het langzamer aan gaat doen en die geleidelijk aan vanzelf in een rustiger, meer naar binnen gekeerde levensfase terecht komt?

Wanneer begint ouderdom eigenlijk in onze cultuur? Het lijkt erop of dat start bij 50. Ineens worden mensen anders behandeld…

Wij zelf zitten nog ver van deze leeftijd af, maar merken dat binnen bedrijven en in de samenleving ineens anders omgegaan wordt met medewerkers van 50 jaar en ouder.

Afgelopen week zagen we twee voorbeelden. Het eerste ging over een man die -zogezegd- niet meer flexibel is en waarvan het bedrijf niet weet hoe ze daar mee om moeten gaan (noot: het gaat dan niet om handstand en andere acrobatische bewegingen).

Het tweede voorbeeld ging over een reorganisatie, waarbij de situatie is dat een medewerker van boven de 50 jaar leiding mag gaan ontvangen van een jonge gedreven, energieke manager.

Hier wordt op voorhand een probleem voorzien. Duidelijk in beide situaties wordt de leeftijd als oorzaak genoemd. 50-ers worden gezien als minder flexibel en lastig voor een bedrijf in verandering. Deze groep zou maar lastig mee kunnen met de veranderingen en vooral willen vasthouden aan de ‘oude’ manier van werken. Naar jarenlange kennis en ervaring wordt niet meer gekeken.

De trigger om er een blog over te schrijven heeft te maken met een tv uitzending waarin 50 plussers -die al geruime werkloos zijn- aan het woord waren. Als je je baan verliest is dat heel vervelend, vaak zelfs traumatisch. Dat geldt voor veel mensen, maar als je de vijftig gepasseerd bent, heb je een grotere kans om langdurig of zelfs blijvend werkloos te zijn. De kans om aan een baan te komen is aanzienlijk kleiner geworden dan voorheen.

Slechts 8% slaagt erin om binnen 2 jaar weer een baan te vinden stelde de presentator… En dat terwijl de regering wil dat de pensioenleeftijd omhoog gaat.

Denk eens aan de gevolgen… De frustratie, de financiële situatie, de druk op ondersteunende instanties en wat doet het geestelijk (en ultimo lichamelijk) met iemand? In een land wat vergrijst werken we een afname van vitaliteit collectief in de hand.

Google eens op 50+ en je ziet dat vanaf deze leeftijd je toch echt in een hokje terecht komt; Bij het UWV krijg je een aparte behandeling, waarin je leert hoe je Curriculum Vitae op te stellen en een brief te schrijven. Een brief waaruit natuurlijk blijkt dat je heel flexibel, energiek en fit bent. Je mag je dus aanpassen aan de hippe energieke 30-er.

Er is een aparte politieke partij voor 50 plussers. Ook vind je een eigen datingsite voor de alleenstaande 50 plusser en heus… er bestaat zoiets als een 50plusbeurs.

Vanaf je 50e val je kennelijk in een andere categorie. Stigmatiserend is het ons inziens zeker en wij vragen ons ernstig af of dit bijdraagt tot het -hou je vast- zgn ‘revitaliseren’ van de oudere medewerker.

Twee weken geleden viel de nieuwe regiogids in de bus met het cursusaanbod. We waren verbijsterd over de aparte rubriek van cursussen voor 50 plussers. Er is voor deze doelgroep een apart activeringsprogramma gestart.

Zo kun je als 50 plusser meedoen aan valpreventie. Ja, ja het risico van vallen lijkt significant toe te nemen vanaf je 50e. Daarnaast wordt je gestimuleerd om te gaan knutselen, tekenen, schilderen of beeldhouwen.

Cursussen geënt op het leren omgaan met een computer. Aanvankelijk dachten we dat dit misschien aan deze regio lag, maar niets is minder waar. In heel Nederland worden 50 plusser kennelijk gezien als mensen die actief gehouden moeten worden.

Kortingsacties te kust en te keur; Voordeliger naar de bioscoop, korting op de sportschool, 50+ dagen bij het Aviodrome etc. Alles gericht op actief blijven en meedoen aan de maatschappij?! Saillant detail; Geen van de cursussen en opleidingen gaat over fit blijven op je werk.

Terug naar het ‘reactiveren’ van onze vijftigers; Alsof men vanaf 50 jaar acuut niet meer vitaal zou zijn en dat terwijl het de wens is dat we met z’n alle doorwerken tot ons 67e.

Dit laatste vinden wij overigens prima! Een ieder die kan en wil, mag wat ons betreft doorwerken tot sint-juttemis. Goed voor de vitaliteit van het individu, goed voor het overbrengen van kennis en ervaring, goed voor de economie. en, last but not least, waarschijnlijk (veel) minder zorgkosten.

De 50-er is door de decennia heen toch echt actiever geworden en lopen niet meer rond als opa’s en oma’s met stokken. Toch worden ze in onze maatschappij nog zo behandeld. Wat is hier nou de reden van? Zouden we onszelf niet eens mogen afvragen hoe we hier in de toekomst mee om willen gaan? En wellicht in dialoog gaan met deze ‘bijzondere’ groep, het is maar een idee.

Geschreven op 27 februari 2012
‘Hoe wakker je passie aan en wek je energie op?’

door: Alice Zeilinga-Gerritsen

In onze coachtrajecten en tijdens trainingen komen we regelmatig mensen tegen, die aangeven weinig energie te hebben. De eigenlijke vraag heeft echter zelden met gebrek aan feitelijk energie te maken. Het zijn doorgaans vragen over de werksituatie en de eigen inbreng/rol hierin. En als we doorvragen, vragen over zingeving van het leven en de eigen huidige- en gewenste rol hierin. ‘Wie ben ik en wie mag ik zijn?’

Het zijn momenten waarop je wakker wordt en ervaart dat je leven in een sleur zit… Zo krijgen we terug.

Een tegeltjeswijsheid is: ‘If you always do what you’ve always done, you’ll always get what you always got, and you’ll always feel what you always felt’.

Dus als je niets verandert dan ziet je leven er over 3 jaar hetzelfde uit. Als dit is wat je wilt, is dat natuurlijk geweldig. Wees trots en geniet.

Als je denkt dat je wel iets anders zou willen de komende jaren lees dan verder…

Er zijn drie pijlers waar je op in kunt steken om weer meer energie te krijgen en -zwaar gezegd- zin te hebben in het leven:

1. je gezondheid
2. je persoonlijk leven
3. je werkzaam leven

Deze drie pijlers staan niet los van elkaar. Veranderingen in één van de pijlers heeft altijd een natuurlijke consequentie op de andere twee pijlers. De oorsprong ligt namelijk in de menselijke basisbehoeften zoals gesteld door Maslov.

Voor je weet hoe je passie aanwakkert en energie opwekt is het belangrijk om te kijken wat en wie je energie kost en wat en wie je energie oplevert.

Een mooie oefening om jouw energie in kaart te brengen is de volgende:

Maak een lijst van 5 tot 7 mensen met wie je de meeste tijd doorbrengt. Dit zijn misschien niet de mensen van wie je het meeste houdt of die volgens jou het belangrijkste zijn in je leven. Denk aan collega’s, klanten, je partner, familie, vrienden enz…

Denk aan deze mensen, één tegelijk en stel je de volgende vragen met deze persoon in gedachten;

-Wat is het voor een mens?
-Hoe voelt het om bij deze persoon in de buurt te zijn?
-Ben je altijd blij hem of haar te zien? Waarom? Of ga
.je deze persoon liever uit de weg? Waarom?
-Is deze persoon zich bewust van wie hij/zij is en
.hoe hij/zij in het leven staat en wat hij/zij wil?
-Heeft deze persoon mooie ideeën?
-Denkt hij/zij buiten kaders?
-Is deze persoon een goede mentor voor anderen?
-Waar is deze persoon volgens jou van overtuigd?
-Wat zou zijn/haar motto zijn (bijv. alles is mogelijk of
. mij overkomt altijd wat enz)?
-Heeft deze persoon er iets bij te winnen als jij blijft zoals
.je bent of moedigt hij/zij je aan te groeien?

Hoeveel mensen kosten je energie en van hoeveel mensen krijg je energie?

Het kunnen fijne mensen zijn om wie je veel geeft, maar ze kunnen ook zelf vastzitten of energie uit jou trekken. Als je veel tijd met ze doorbrengt, is de uitdaging dat je hun beperkende denkpatronen de hele tijd moet afweren. Hiermee verbruik je je eigen energie die je anders in had kunnen zetten. Als je over deze mensen afzonderlijk hebt nagedacht, kies je er een paar uit waarvan je oprecht vindt dat ze jou iets waardevols kunnen leren. Richt je aandacht de komende tijd eens op deze personen en breng er meer tijd mee door. Wat je kunt doen als variant op de oefening is je bedenken hoe elk van de genoemde personen jou zou beschrijven. Het gaat dan om jouw inschatting. Niet over wat de mensen daadwerkelijk vinden. Wat valt je dan op?

Zo zijn er veel oefeningen waarvan ik er af en toe één uit zal werken.